Od początku 2025 r. weszły w życie istotne zmiany w regułach pochodzenia towarów, które dotyczą handlu między Unią Europejską a szeregiem państw partnerskich. – Nowe przepisy przewidują elastyczny, roczny okres przejściowy. W tym czasie eksporterzy sami dokonują wyboru, z których reguł pochodzenia chcą skorzystać. Muszą jednak wiedzieć, jak to zrobić – wyjaśnia Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.
Zasady ustalania preferencyjnego pochodzenia towaru są zawarte w regułach pochodzenia znajdujących się w umowach handlowych z poszczególnymi krajami bądź grupami krajów. Jedną z najbardziej popularnych jest konwencja paneurośródziemnomorska, w skrócie PEM. Reguluje ona zasady w handlu UE min. z krajami EFTA (Szwajcaria, Norwegia, Islandia, Liechtenstein), Wyspami Owczymi, Turcją, państwami objętymi Deklaracją Barcelońską (m.in.: Algieria, Egipt, Izrael, Jordania, Maroko), krajami bałkańskimi, Gruzją, Ukrainą. Od stycznia tego roku weszły w życie ważne zmiany w konwencji, które mają ułatwić handel między stronami. Wprowadzono nowe, bardziej elastyczne zasady pochodzenia towarów, w tym:
Zasady ustalania preferencyjnego pochodzenia towaru są zawarte w regułach pochodzenia znajdujących się w umowach handlowych z poszczególnymi krajami bądź grupami krajów. Jedną z najbardziej popularnych jest konwencja paneurośródziemnomorska, w skrócie PEM. Reguluje ona zasady w handlu UE min. z krajami EFTA (Szwajcaria, Norwegia, Islandia, Liechtenstein), Wyspami Owczymi, Turcją, państwami objętymi Deklaracją Barcelońską (m.in.: Algieria, Egipt, Izrael, Jordania, Maroko), krajami bałkańskimi, Gruzją, Ukrainą. Od stycznia tego roku weszły w życie ważne zmiany w konwencji, które mają ułatwić handel między stronami. Wprowadzono nowe, bardziej elastyczne zasady pochodzenia towarów, w tym:
- Uproszczone procedury dla upoważnionych eksporterów
- Uelastycznione podejście do transportu i składowania
- Możliwość dzielenia przesyłek w krajach trzecich
- Możliwość obliczania ceny ex-works i wartości materiałów niepochodzących na podstawie średniej.
– W okresie przejściowym, czyli do końca tego roku przedsiębiorcy mogą sami wybrać, które zasady stosować. Czy dotychczasowe z 2012 roku, czy też nowe. Ta elastyczność ma na celu ułatwienie firmom dostosowanie się do nowych wymogów przy jednoczesnym zachowaniu przepływów handlowych – mówi Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.
Należy pamiętać, że zarówno w deklaracji dostawcy, jak i na samym druku świadectwa pochodzenia towarów/deklaracji na fakturze, należy jasno wskazać, według których reguł PEM zostało określone pochodzenie towaru.
– Korzystnym rozwiązaniem dla producenta/eksportera, w nowych przepisach PEM jest również możliwość obliczenia ceny ex-works produktu i wartości materiałów niepochodzących w oparciu o średnią wartość materiałów kupowanych np. po różnych cenach, tak aby uwzględnić wahania kosztów i kursów wymiany walut – czego nie można zastosować w PEM z 2012 r.– komentuje Małgorzata Wszołek-Siemińska, członek zarządu PORTALLS Sp. z o.o.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami, krajem pochodzenia jest państwo, w którym towar został całkowicie uzyskany (np. zebrany, wyhodowany, urodzony) lub poddany ostatniemu istotnemu i uzasadnionemu przetwarzaniu. Eksperci podkreślają, że prawidłowe określenie kraju pochodzenia produktu jest kluczowym elementem w handlu międzynarodowym.
– Każdy eksporter musi dokładnie wiedzieć, jak prawidłowo określać pochodzenie produktu, by przejść bez przeszkód odprawę celną. Nieprawidłowe podanie kraju pochodzenia towaru może skutkować postępowaniem karno-skarbowym, a w konsekwencji nałożeniem kar na producenta – ostrzega Joanna Porath.