Rosnące znaczenie Serbii jako hubu logistycznego na Bałkanach przyciąga coraz więcej firm transportowych z Unii Europejskiej. Mimo że kraj pozostaje poza UE i strefą Schengen, odpowiednie przygotowanie dokumentacyjne i znajomość lokalnych uwarunkowań pozwalają skutecznie działać na tym perspektywicznym rynku.
– Serbia to strategiczny rynek w regionie Bałkanów, który mimo pewnych wyzwań proceduralnych oferuje duże możliwości dla przedsiębiorców z Unii Europejskiej – wskazuje Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.
Aby skutecznie realizować przewozy na tym kierunku, przewoźnicy muszą spełnić szereg wymogów formalnych i przygotować się na lokalne uwarunkowania operacyjne:
– Serbia to strategiczny rynek w regionie Bałkanów, który mimo pewnych wyzwań proceduralnych oferuje duże możliwości dla przedsiębiorców z Unii Europejskiej – wskazuje Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.
Aby skutecznie realizować przewozy na tym kierunku, przewoźnicy muszą spełnić szereg wymogów formalnych i przygotować się na lokalne uwarunkowania operacyjne:
- Wymagana kompletna dokumentacja papierowa w formie tradycyjnej (brak e-CMR) – podstawą są: SAD, CMR, faktura handlowa oraz dodatkowe certyfikaty dla wybranych grup towarów;
- Preferencyjne warunki celne dzięki Układowi SAA – ulgi dla wielu kategorii towarów oraz możliwość korzystania z Wolnego Obszaru Celnego w Nowym Sadzie;
- Specyfika transportu w regionie – górzyste ukształtowanie terenu i trudne warunki zimowe wymagają doświadczonych kierowców.
Każdy z tych elementów wymaga precyzyjnego przygotowania, ale odpowiednie zaplanowanie transportu pozwala na sprawną realizację przewozów do Serbii.
Dokumentacja i aspekty formalne
W przeciwieństwie do standardów unijnych, Serbia nie korzysta z systemu e-CMR, co oznacza konieczność kompletnej dokumentacji papierowej. Podstawowe dokumenty obejmują: Jednolity Dokument Administracyjny (SAD), list przewozowy CMR oraz fakturę handlową. Dodatkowo, transport produktów spożywczych wymaga deklaracji fitosanitarnych lub weterynaryjnych.
– Najlepiej zbudować łańcuch odprawy od eksportu w UE do importu w Serbii lub odwrotnie, tj. zagwarantować odprawę na obu końcach tej podróży. Dzięki temu unikniemy braku dokumentów potwierdzających wywóz towarów z UE – podkreśla Joanna Porath.
Istotnym aspektem są również różnice w standardach jakości między UE a Serbią, co może skutkować wymogami dodatkowych certyfikatów dla niektórych rodzajów towarów. Szczególną uwagę należy zwrócić na kwestie podatkowe, gdzie kluczowe jest otrzymanie komunikatu IE518, potwierdzającego faktyczne opuszczenie obszaru celnego UE przez towar dla zastosowania 0 proc. stawki VAT.
Możliwości i wyzwania operacyjne
Znaczącym ułatwieniem w wymianie handlowej jest funkcjonujący Układ o Stabilizacji i Stowarzyszeniu (SAA), wprowadzający preferencyjne stawki celne dla wielu kategorii towarów. W ramach układu określono proces obniżania i znoszenia taryf celnych i kontyngentów taryfowych dla towarów pochodzących z UE i Serbii, co otwiera nowe możliwości dla przedsiębiorców z obu stron.
Przewoźnicy muszą jednak uwzględnić szereg czynników operacyjnych, w tym wydłużone czasy oczekiwania na przejściach granicznych oraz opłaty za korzystanie z serbskich autostrad. Dodatkowo, górzyste ukształtowanie terenu wymaga doświadczonych kierowców, a zimą trzeba się liczyć z utrudnieniami związanymi z oblodzeniem.
Wolny Obszar Celny w Nowym Sadzie oferuje dodatkowe możliwości optymalizacji procesów logistycznych. To rozwiązanie pozwala na usprawnienie procedur celnych i ograniczenie kosztów związanych z odprawą towarów.
– Pomimo wszystkich wyzwań, Serbia pozostaje atrakcyjnym rynkiem dla przedsiębiorców z UE. Kluczem do sukcesu jest dobre przygotowanie i współpraca z doświadczonymi partnerami logistycznymi – podsumowuje ekspertka z agencji AC Porath.
– Pomimo wszystkich wyzwań, Serbia pozostaje atrakcyjnym rynkiem dla przedsiębiorców z UE. Kluczem do sukcesu jest dobre przygotowanie i współpraca z doświadczonymi partnerami logistycznymi – podsumowuje ekspertka z agencji AC Porath.