Od 1 września 2025 roku jedenaście krajów Unii Europejskiej rozpoczyna obowiązkowe stosowanie systemu ICS2 w transporcie drogowym i kolejowym. W Polsce zacznie on obowiązywać najpóźniej od maja 2026 roku. – Nierównomierne wdrażanie systemu ICS2 w całej Unii Europejskiej stwarza nowe wyzwania dla polskich przewoźników. Będą musieli dostosować swoje procedury w zależności od kraju docelowego – tłumaczy Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.
Bułgaria, Grecja, Niemcy, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Malta, Holandia, Portugalia i Słowenia już od września wprowadzają nowe wymogi importowej kontroli celnej. Inne państwa członkowskie, w tym Polska, muszą uruchomić system do 31 maja 2026 roku.
Nowe i dotychczasowe zasady
Zgodnie z najnowszymi wytycznymi Komisji Europejskiej, Polska może nadal stosować stare zasady. Oznacza to, że firmy zajmujące się transportem lądowym lub kolejowym mogą składać przywozowe deklaracje skrócone (PDS) do systemu AIS/ICS. Jednak w przypadku transportu do krajów, które już wprowadziły ICS2 Release 3 muszą dostosować procedury do nowych wymogów.
– Niewątpliwie będzie to dla polskich firm utrudnienie, bo w transporcie drogowym na godzinę przed wjazdem na obszar celny UE należy zgłosić ICS2. Na przykład przy transporcie z Wielkiej Brytanii przez Holandię do Niemiec trzeba dostarczyć dane auta, datę i godzinę załadunku, miejsce przybycia oraz zaznaczyć urząd wejścia – komentuje Joanna Porath.
Firmy transportowe powinny przeanalizować swoje procedury i przygotować się do wszystkich etapów wprowadzania danych do ICS2 między stronami transakcji. Muszą zdecydować, czy będą korzystać z systemu unijnego, własnego systemu teleinformatycznego, czy też skorzystają z usług reprezentanta.
– Odpowiednio wczesne przygotowanie do nowych wymogów znacząco ograniczy ryzyko opóźnień i nieplanowanych kosztów – dodaje Joanna Porath.
Kluczowe kwestie dla przewoźników
Nowy system Import Control System 2 (ICS2) zastępuje dotychczasowe Przywozowe Deklaracje Skrócone (PDS), wprowadzając kompleksowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa i kontroli towarów importowanych na teren Unii Europejskiej. System jest już w pełni implementowany w transporcie lotniczym, a sektor morski zakończył fazę wdrożeniową.
– To na przewoźnikach spoczywa odpowiedzialność za ewentualne błędy i to oni poniosą konsekwencje za działania niezgodne z przepisami – mówi Joanna Porath.
Dlatego przewoźnicy drogowi i kolejowi muszą zwrócić szczególną uwagę na kilka kluczowych aspektów:
Rejestracja w systemie - wszyscy spedytorzy wystawiający listy przewozowe powinni dokonać rejestracji i określić swoją rolę w systemie (przewoźnik, spedytor, operator logistyczny).
Harmonogram składania zgłoszeń - w transporcie drogowym zgłoszenia ENS (Entry Summary Declaration) należy składać na godzinę przed przekroczeniem granicy UE, natomiast w transporcie kolejowym - 2 godziny przed przybyciem.
Odpowiedzialność za zgłoszenia - nieprzygotowanie się do nowego systemu może skutkować zatrzymaniem towarów na granicy, a nieprawidłowe zgłoszenia są automatycznie odrzucane.
Dane wymagane w systemie - konieczne jest podanie numeru EORI oraz 6-cyfrowych kodów towarowych, co wymaga ścisłej współpracy między przewoźnikami a nadawcami towarów.
Trójfazowy proces kontroli
System ICS2 to trójfazowy proces obejmujący złożenie ENS, powiadomienie o przybyciu oraz przedstawienie towaru do kontroli. W zależności od rodzaju transportu, harmonogram składania zgłoszeń różni się - od 24 godzin przed załadunkiem w przypadku transportu morskiego kontenerowego, po 1 godzinę w przypadku transportu drogowego.
– Warto zaznaczyć, że celem systemu jest nie tylko usprawnienie procedur celnych, ale przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa towarów wprowadzanych na teren Unii Europejskiej poprzez dokładniejszą kontrolę i ocenę ryzyka. Jednak obecnie nierównomierne wprowadzanie ICS2 na terenie UE niesie ze sobą sporo wyzwań – wyjaśnia Joanna Porath, prezeska agencji celnej AC Porath.
Bułgaria, Grecja, Niemcy, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Malta, Holandia, Portugalia i Słowenia już od września wprowadzają nowe wymogi importowej kontroli celnej. Inne państwa członkowskie, w tym Polska, muszą uruchomić system do 31 maja 2026 roku.
Nowe i dotychczasowe zasady
Zgodnie z najnowszymi wytycznymi Komisji Europejskiej, Polska może nadal stosować stare zasady. Oznacza to, że firmy zajmujące się transportem lądowym lub kolejowym mogą składać przywozowe deklaracje skrócone (PDS) do systemu AIS/ICS. Jednak w przypadku transportu do krajów, które już wprowadziły ICS2 Release 3 muszą dostosować procedury do nowych wymogów.
– Niewątpliwie będzie to dla polskich firm utrudnienie, bo w transporcie drogowym na godzinę przed wjazdem na obszar celny UE należy zgłosić ICS2. Na przykład przy transporcie z Wielkiej Brytanii przez Holandię do Niemiec trzeba dostarczyć dane auta, datę i godzinę załadunku, miejsce przybycia oraz zaznaczyć urząd wejścia – komentuje Joanna Porath.
Firmy transportowe powinny przeanalizować swoje procedury i przygotować się do wszystkich etapów wprowadzania danych do ICS2 między stronami transakcji. Muszą zdecydować, czy będą korzystać z systemu unijnego, własnego systemu teleinformatycznego, czy też skorzystają z usług reprezentanta.
– Odpowiednio wczesne przygotowanie do nowych wymogów znacząco ograniczy ryzyko opóźnień i nieplanowanych kosztów – dodaje Joanna Porath.
Kluczowe kwestie dla przewoźników
Nowy system Import Control System 2 (ICS2) zastępuje dotychczasowe Przywozowe Deklaracje Skrócone (PDS), wprowadzając kompleksowe wymagania dotyczące bezpieczeństwa i kontroli towarów importowanych na teren Unii Europejskiej. System jest już w pełni implementowany w transporcie lotniczym, a sektor morski zakończył fazę wdrożeniową.
– To na przewoźnikach spoczywa odpowiedzialność za ewentualne błędy i to oni poniosą konsekwencje za działania niezgodne z przepisami – mówi Joanna Porath.
Dlatego przewoźnicy drogowi i kolejowi muszą zwrócić szczególną uwagę na kilka kluczowych aspektów:
Rejestracja w systemie - wszyscy spedytorzy wystawiający listy przewozowe powinni dokonać rejestracji i określić swoją rolę w systemie (przewoźnik, spedytor, operator logistyczny).
Harmonogram składania zgłoszeń - w transporcie drogowym zgłoszenia ENS (Entry Summary Declaration) należy składać na godzinę przed przekroczeniem granicy UE, natomiast w transporcie kolejowym - 2 godziny przed przybyciem.
Odpowiedzialność za zgłoszenia - nieprzygotowanie się do nowego systemu może skutkować zatrzymaniem towarów na granicy, a nieprawidłowe zgłoszenia są automatycznie odrzucane.
Dane wymagane w systemie - konieczne jest podanie numeru EORI oraz 6-cyfrowych kodów towarowych, co wymaga ścisłej współpracy między przewoźnikami a nadawcami towarów.
Trójfazowy proces kontroli
System ICS2 to trójfazowy proces obejmujący złożenie ENS, powiadomienie o przybyciu oraz przedstawienie towaru do kontroli. W zależności od rodzaju transportu, harmonogram składania zgłoszeń różni się - od 24 godzin przed załadunkiem w przypadku transportu morskiego kontenerowego, po 1 godzinę w przypadku transportu drogowego.
– Warto zaznaczyć, że celem systemu jest nie tylko usprawnienie procedur celnych, ale przede wszystkim zapewnienie bezpieczeństwa towarów wprowadzanych na teren Unii Europejskiej poprzez dokładniejszą kontrolę i ocenę ryzyka. Jednak obecnie nierównomierne wprowadzanie ICS2 na terenie UE niesie ze sobą sporo wyzwań – wyjaśnia Joanna Porath, prezeska agencji celnej AC Porath.