Rok 2026 będzie kluczowy dla zakończenia negocjacji w sprawie Nowego Unijnego Kodeksu Celnego (nUKC), który fundamentalnie zmieni funkcjonowanie systemu celnego w UE. – To ważny moment dla tysięcy firm działających w handlu międzynarodowym. Muszą przygotować się na największą transformację systemu celnego od dekad – mówi Joanna Porath, właścicielka agencji celnej AC Porath.
Reforma, zwana Nowym Unijnym Kodeksem Celnym przewiduje stworzenie całkowicie nowego systemu celnego opartego na centralizacji danych i cyfryzacji procedur. Kluczowe zmiany mają wejść w życie stopniowo – od 1 marca 2028 roku zostaną wprowadzone nowe zasady dla e-commerce oraz rozpocznie działalność Urząd Celny UE.
Największe wyzwanie: cyfryzacja i centralizacja danych
– Przed branżą TSL stoi bezprecedensowe wyzwanie technologiczne i organizacyjne. Firmy muszą nie tylko zainwestować w dostosowanie swoich systemów IT do nowych standardów, ale także przygotować się na utratę części dotychczasowych uproszczeń celnych – podkreśla Joanna Porath.
Podstawą reformy będzie EU Customs Data Hub - centralny portal, do którego wszystkie firmy będą musiały przesyłać dane celne. – Zamiast komunikacji z poszczególnymi urzędami celnymi, przedsiębiorcy będą składać zgłoszenia tylko raz, do jednego systemu. Brzmi to prościej, ale wymaga nakładów na wdrożenie nowych rozwiązań informatycznych – wyjaśnia Joanna Porath.
Harmonogram wdrażania reformy
Według aktualnych ustaleń, reforma będzie wprowadzana etapami:
- 1 stycznia 2028 r. – rozpoczęcie działalności Urzędu Celnego UE
- 1 marca 2028 r. – wprowadzenie nowych zasad dla e-commerce, w tym zniesienie zwolnienia z cła dla przesyłek o wartości do 150 EUR oraz koncepcji "domniemanego importera"
- Od 2028 r. – obowiązkowe wdrożenie EU Customs Data Hub dla firm e-commerce
- Od 2032 r. – dobrowolne korzystanie z platformy dla pozostałych przedsiębiorców oraz możliwość ubiegania się o status "Trust and Check"
- Od 2038 r. – obowiązkowe korzystanie z EU Customs Data Hub dla wszystkich importerów do UE
Nowe możliwości, ale i wyzwania
Choć długoterminowym celem reformy jest uproszczenie procedur celnych, w okresie przejściowym firmy muszą liczyć się z dodatkowymi wyzwaniami. – W ramach modernizacji systemu celnego wycofana zostanie część uproszczeń, z których dotychczas korzystały firmy, co może wydłużyć proces i wpłynąć na efektywność łańcuchów dostaw – tłumaczy Joanna Porath.
Wiele zmian czeka sektor e-commerce. Zniesienie zwolnienia celnego dla towarów o wartości poniżej 150 EUR radykalnie zwiększy liczbę zgłoszeń celnych. – Każda przesyłka, nawet o minimalnej wartości, będzie musiała przejść pełną procedurę celną. Dla firm logistycznych to ogromne wyzwanie operacyjne – dodaje prezeska AC Porath.
Reforma wprowadza również korzystne rozwiązania dla firm, tzw. status "Trust and Check”. Ma on stopniowo zastąpić obecny program AEO i pozwoli wybranym przedsiębiorcom na wprowadzanie towarów do UE z zastosowaniem uproszczeń i ułatwień celnych.
Od 2032 roku ci przedsiębiorcy będą współpracować z jedną administracją celną w całej UE.
Co dalej?
Dla firm działających w handlu międzynarodowym kluczowe jest śledzenie postępów prac legislacyjnych i rozpoczęcie przygotowań już teraz – szczególnie w zakresie modernizacji systemów informatycznych i szkoleń personelu.
– Reforma Unii Celnej to nie tylko wyzwanie, ale także szansa na zbudowanie bardziej efektywnego i transparentnego systemu celnego. Firmy, które już teraz zaczną się przygotowywać – inwestując w nowoczesne systemy IT i szkoląc personel – będą w znacznie lepszej pozycji, gdy nowe przepisy wejdą w życie – podsumowuje Joanna Porath.
Reforma, zwana Nowym Unijnym Kodeksem Celnym przewiduje stworzenie całkowicie nowego systemu celnego opartego na centralizacji danych i cyfryzacji procedur. Kluczowe zmiany mają wejść w życie stopniowo – od 1 marca 2028 roku zostaną wprowadzone nowe zasady dla e-commerce oraz rozpocznie działalność Urząd Celny UE.
Największe wyzwanie: cyfryzacja i centralizacja danych
– Przed branżą TSL stoi bezprecedensowe wyzwanie technologiczne i organizacyjne. Firmy muszą nie tylko zainwestować w dostosowanie swoich systemów IT do nowych standardów, ale także przygotować się na utratę części dotychczasowych uproszczeń celnych – podkreśla Joanna Porath.
Podstawą reformy będzie EU Customs Data Hub - centralny portal, do którego wszystkie firmy będą musiały przesyłać dane celne. – Zamiast komunikacji z poszczególnymi urzędami celnymi, przedsiębiorcy będą składać zgłoszenia tylko raz, do jednego systemu. Brzmi to prościej, ale wymaga nakładów na wdrożenie nowych rozwiązań informatycznych – wyjaśnia Joanna Porath.
Harmonogram wdrażania reformy
Według aktualnych ustaleń, reforma będzie wprowadzana etapami:
- 1 stycznia 2028 r. – rozpoczęcie działalności Urzędu Celnego UE
- 1 marca 2028 r. – wprowadzenie nowych zasad dla e-commerce, w tym zniesienie zwolnienia z cła dla przesyłek o wartości do 150 EUR oraz koncepcji "domniemanego importera"
- Od 2028 r. – obowiązkowe wdrożenie EU Customs Data Hub dla firm e-commerce
- Od 2032 r. – dobrowolne korzystanie z platformy dla pozostałych przedsiębiorców oraz możliwość ubiegania się o status "Trust and Check"
- Od 2038 r. – obowiązkowe korzystanie z EU Customs Data Hub dla wszystkich importerów do UE
Nowe możliwości, ale i wyzwania
Choć długoterminowym celem reformy jest uproszczenie procedur celnych, w okresie przejściowym firmy muszą liczyć się z dodatkowymi wyzwaniami. – W ramach modernizacji systemu celnego wycofana zostanie część uproszczeń, z których dotychczas korzystały firmy, co może wydłużyć proces i wpłynąć na efektywność łańcuchów dostaw – tłumaczy Joanna Porath.
Wiele zmian czeka sektor e-commerce. Zniesienie zwolnienia celnego dla towarów o wartości poniżej 150 EUR radykalnie zwiększy liczbę zgłoszeń celnych. – Każda przesyłka, nawet o minimalnej wartości, będzie musiała przejść pełną procedurę celną. Dla firm logistycznych to ogromne wyzwanie operacyjne – dodaje prezeska AC Porath.
Reforma wprowadza również korzystne rozwiązania dla firm, tzw. status "Trust and Check”. Ma on stopniowo zastąpić obecny program AEO i pozwoli wybranym przedsiębiorcom na wprowadzanie towarów do UE z zastosowaniem uproszczeń i ułatwień celnych.
Od 2032 roku ci przedsiębiorcy będą współpracować z jedną administracją celną w całej UE.
Co dalej?
Dla firm działających w handlu międzynarodowym kluczowe jest śledzenie postępów prac legislacyjnych i rozpoczęcie przygotowań już teraz – szczególnie w zakresie modernizacji systemów informatycznych i szkoleń personelu.
– Reforma Unii Celnej to nie tylko wyzwanie, ale także szansa na zbudowanie bardziej efektywnego i transparentnego systemu celnego. Firmy, które już teraz zaczną się przygotowywać – inwestując w nowoczesne systemy IT i szkoląc personel – będą w znacznie lepszej pozycji, gdy nowe przepisy wejdą w życie – podsumowuje Joanna Porath.